اختصاصی گلستان ما ؛ دکتر علی امینی که نخست وزیر شده بود و به روش سنتی قدیمی ها ، همچنانکه اتابک و مستوفی و مصدق ، با علما راه می رفت ، هر شب جمعه ای به بهانه زیارت و دیدار از مقبره مادرش و قوام السلطنه (عموی همسرش) به قم می رفت . صبح به دیدار مراجع ثلاثه آقایان گلپایگانی ، شریعتمداری و نجفی مرعشی و ظهر در خانه ابوالفضل تولیت - نایب التولیه آستان حضرت معصومه - بازدید.

در یکی از این دیدارها به دلالت اهل علم که شریف العلماء ، رابط نخست وزیر با روحانیت خبرش را به دکتر امینی داد ، نخست وزیر به خانه "حاج آقا روح الله" هم رفت که می گفتند داعیه مقام ندارد و نزد طلبه ها بسیار محبوب است .

صبح شنبه آن هفته ، امینی در کاخ به شاه گفت : "شما با این سید مشکل خواهید داشت . او یک روز زندان کم دارد . اگر بدهید کار تمام است ."

شاه که دل خوشی از این نخست وزیر اشرافزاده نداشت این حرف را شنید اما گوش نکرد و مجبور شد 17 سال بعد با شرمساری به او اعتراف کند که خطا کرده است . دو سال پس از روزی که امینی آن نصیحت را به شاه کرده بود روز 15 خرداد 42 حکومت با به مسلسل بستن مردم و اعلام حکومت نظامی مجبور شد نماینده به زندان بفرستد و به آیت الله پیشنهاد سازش بدهد که مقبول نیفتاد.

اسدالله علم جانشین امینی می خواست شاه با سید روح الله خمینی همان کاری بکند که پدرش با مدرس کرد . او پا به زمین می کوبید که مسئولیت این کار را بدوش می کشد اما هنوز رجالی بودند که تحصیلات حوزوی داشتند و می توانستند خطرات این کار را یادآور شوند از آن جمله سید ضیاالدین طباطبایی ، سید حسن امامی ، صدرالاشراف ، علی دشتی ، سید جلال تهرانی .

از طرفی از طریق کسانی چون صدرالاشراف ، سلیمان بهبودی و ابوالفضل تولیت هم نظریات مراجع و روحانیون بزرگ به دربار می رسید .

اسدالله علم سعی داشت به شاه بگوید که روح الله خمینی یک روحانی ساده و مدرس حوزه علمیه است و با ساختن پرونده هایی - از جمله ارتباط با مصر که ان زمان روابط تیره ای با ایران داشت - می توان چشم ها را بر هم گذاشت و تیر را شلیک کرد . آمریکایی ها هم مخالف نبودند .

اما دیگرانی که اطلاعاتشان درباره حوزه های علمیه و مدارج روحانیت و ارتباط مردم با انها بیشتر از علم بود به شاه یادآوری کردند که آقای خمینی از مراجع است . علم می گفت مراجع قم اقایان گلپایگانی ، مرعی و شریعتمداری هستند .

روز 14 آبان 43 که خبر تبعید امام اعلام شد تصاویری در گوشه و کنار قم و در خانه مردم مذهبی وجود داشت که زیر آن نوشته شده بود "آیت الله العظمی حضرت سید روح الله خمینی مرجع تقلید شیعیان جهان" ، شاه این را ندید و فقط دلخوش داشت که رابطان به او خبر دادند که اکثریت مراجع از این حادثه و ارام شدن قم و تصحیح روابط دربار و حوزه های علمیه خشنودند ..

ادامه دارد ...

منبع : کتاب 275 روز بازرگان نوشته مسعود بهنود

انتهای پیام /